De groei van woonbestemmingen in de regio Haaglanden is belangrijker dan ooit, maar mag niet ten koste gaan van bedrijventerreinen in Den Haag. Daarom werd het tijd voor nieuwe afspraken met de overheid. Resultaat is een convenant dat de Stichting Bedrijventerrein Haaglanden (SBH) sloot met de gemeente Den Haag. SBH-voorzitter Robert Medenblik en wethouder van Economische Zaken Saskia Bruines leggen uit waarom dit convenant zo nodig is, óók voor MKB Den Haag.
Nieuwe woonbestemmingen bedreigen het voortbestaan van bedrijventerreinen in de regio Haaglanden. Neem ‘de Binckhorst’; in de tweede helft van de vorige eeuw was het voornamelijk een industrie- en bedrijventerrein, maar vanaf 2009 zette de gemeente Den Haag zich in om er duizenden woningen te bouwen. Tussen 2010 en 2019 is een stevig aantal bedrijfspanden gesloopt om ruimte te maken voor die woonprojecten.
“De Binckhorst is maar één voorbeeld. Steeds meer bedrijventerreinen worden bedreigd door de ambitie om woningen te bouwen voor de naar schatting 50.000 tot 80.000 nieuwe inwoners in de komende jaren”, zegt SBH-voorman en MKB Den Haag-adviseur Robert Medenblik. “Die druk op de bedrijventerreinen is verontrustend, want ondernemingen zorgen wel voor werkgelegenheid en bedrijvigheid. Daarom was het nodig om de belangen van zeven bedrijvenverenigingen onder te brengen in de Stichting Bedrijventerreinen Haaglanden, zodat we als één platform de gesprekken aangaan met gemeente en provincie.”
“Natuurlijk was er regelmatig discussie over de vraag of er te veel functiemenging op bedrijventerreinen ontstond”, zegt Saskia Bruines. “Stellen we eigenlijk niet te veel ruimte beschikbaar voor woonfuncties? In het bijzonder is dat in het verleden gebeurd met woonfuncties voor kwetsbare bevolkingsgroepen die door andere bewoners niet in bepaalde stadswijken gewenst waren. Voor de gemeente is het een grote zorg en een enorme opdracht om bijvoorbeeld dak- en thuislozen, asielzoekers en mensen met een speciale zorgbehoefte aan een adequate huisvesting te helpen. Die groepen zijn inderdaad in de afgelopen jaren aan de rand van sommige bedrijventerreinen terecht gekomen. Ik kan me goed voorstellen dat bedrijven vinden dat je dat niet lukraak moet doen. Daarom ben ik ook blij dat de gemeenteraad heeft gezegd: bedrijventerreinen zijn voor bedrijven, tenzij. Want soms kan het een meerwaarde zijn om de woon- en werkfunctie juist wel te mengen – maar daar moet je het dan bewust met elkaar over hebben.”
Het eerste belangrijke resultaat van de Stichting Bedrijventerreinen Haaglanden was het convenant dat het op 24 maart sloot met de gemeente Den Haag. Robert Medenblik: “Natuurlijk onderkennen wij de noodzaak om woningen te bouwen in deze regio, maar dat mag niet ten koste gaan van de ondernemingen die daar zijn gevestigd. Het convenant zorgt ervoor dat we als gebundelde bedrijvenverenigingen tegenwicht kunnen bieden aan de druk van de gemeente en projectontwikkelaars. Het geeft meer structuur in onze gesprekken met de gemeente Den Haag, waarin het belangrijk is ruimte voor bedrijvigheid te behouden en bedrijventerreinen te kunnen ontplooien en laten groeien. Dat overleg leidt er ook toe dat gebieden in de regio Haaglanden concurrerend en interessant blijven voor andere bedrijven om zich hier te vestigen.”
Saskia Bruines: “Het woord ‘tegenwicht’ vind ik wat zwaar, want we hebben de projectontwikkelaars hard nodig om te blijven investeren in de stad. Maar de gesprekken met de SBH en de projectontwikkelaars zullen wel met meer structuur verlopen. Als van elkaar weet wat je wilt en niet wilt, kun je een beter gesprek voeren. En ook bepalen welke randvoorwaarden we samen neerleggen bij de ontwikkeling van bedrijventerreinen. Het convenant is dus een goede stok achter de deur voor alle partijen om scherp te blijven.”
MKB Den Haag heeft zich in de periode van onderhandelingen over het convenant zorgvuldig door de SBH laten bijpraten. “Dat gebeurde natuurlijk als vanzelf in het bestuurlijk overleg met wethouder Bruines, maar daarnaast is de voortgang ook informeel steeds goed afgestemd”, aldus Medenblik.
Een belangrijk middel om vorm te geven aan de afspraken in het convenant, is het gebiedspaspoort. Daarin ligt het DNA vast van elk bedrijventerrein in de regio. Medenblik: “Denk daarbij aan specifieke kenmerken van een gebied, het type bedrijven dat er is gevestigd, de mogelijkheden en onmogelijkheden met het terrein, maar ook aan de visie en richting voor de toekomst. Met het gebiedspaspoort houden we het ondernemersklimaat gezond en wordt ruimte gemaakt voor bedrijfsvoering.”
De wethouder: “Het woord paspoort is misschien wat misleidend, want het veronderstelt dat je zonder paspoort geen toegang hebt. Eigenlijk is het een gebiedsvisie waarin je met elkaar allerlei aspecten rond belangenbehartiging bekijkt: wat willen we met dit terrein, wat zijn de opgaven, wat moet er beter, wat zijn de kansen, wat zijn de wensen van de ondernemingen die daar zitten of de nieuwe typen bedrijven die zich er juist willen vestigen? Je moet bovendien goed nadenken over verduurzaming van de bedrijventerreinen gezien de klimaatdoelstellingen die we als samenleving hebben. Daarom is het verstandig om alle belangen goed met elkaar door te akkeren en in een gebiedspaspoort te vast te leggen. Het is een leidraad voor de ontwikkelingen die we samen beogen.”
Volgens Medenblik is het convenant nu de belangrijkste basis voor de belangenbehartiging van ondernemers en bedrijventerreinen: “Zodra er een idee is voor woningbouw op of rond een bedrijventerrein, zitten wij als SBH aan tafel en kunnen we direct alle stakeholders meenemen in het vraagstuk. Dat zorgt ervoor dat we niet rechts en links worden ingehaald door projectontwikkelaars en de gemeente vergunningen voor woonplannen afgeeft zonder ons daarin te betrekken.”
Het convenant heeft een looptijd van drie jaar. Is dat voldoende om flinke stappen te zetten? Saskia Bruines: “Daar gaan we voorlopig wel van uit. En verlenging is natuurlijk altijd mogeljk. Er wordt inmiddels constructief gesproken over enkele bedrijventerreinen, maar we zien ook een beetje vertraging als gevolg van de coronapandemie. Sommige bedrijven zeggen dat ze nu even iets anders aan hun hoofd hebben, en dat begrijpen we. Maar het zou jammer zijn als het te lang gaat duren, want dan verloopt het momentum.”
Heeft u als ondernemer ook te maken met de druk op bedrijventerreinen en wilt u uw belangen laten behartigen? Steun dan MKB Den Haag en word lid.
